Sốt sau sinh: Khi nà o mẹ cần gặp bác sĩ?
Sốt sau sinh có thể bị mẹ lá» Ä‘i chỉ vì Ä‘ây là triệu chứng hay gặp sau khi “vượt cạn”. Thế nhưng Ä‘ó cÅ©ng có thể là dấu hiệu cá»§a má»™t bệnh háºu sản nguy hiểm mà nếu mẹ không đến gặp bác sÄ© kịp thá»i thì sẽ kéo theo háºu quả khôn lưá»ng.
1. Sốt sau sinh là gì và liệu có gây nguy hiểm cho sản phụ hay không?
Sốt sau sinh (hay Sốt háºu sản) là khi mẹ có biểu hiện sốt kéo dài hÆ¡n 24 giá» kể từ khi sinh, vá»›i thân nhiệt 380C trở lên. Sốt sau sinh rất phổ biến, bởi lẽ có rất nhiá»u nguyên nhân dá»… khiến cho mẹ tăng thân nhiệt bất thưá»ng sau quá trình sinh nở. Hay gặp nhất là các mẹ sốt sau sinh liên quan đến tuyến vú như cương tức sữa, nhiá»…m trùng tuyến vú,… Hoặc cÅ©ng có thể mẹ bị nhiá»…m khuẩn háºu sản, nhiá»…m khuẩn vùng sinh dục hay nhiá»…m khuẩn vết mổ sau khi sinh. Mẹ có thể tìm hiểu kÄ© hÆ¡n vá» các nguyên nhân gây sốt sau sinh ở bài viết Sốt háºu sản, không đơn giản như mẹ vẫn nghÄ©!
Có rất nhiá»u nguyên nhân khiến mẹ bị sốt sau sinh.
Nếu mẹ có thể nháºn biết được nguyên nhân khiến mình sốt sau sinh thì mẹ cÅ©ng sẽ Ä‘ánh giá được mức độ nguy hiểm cá»§a cÆ¡n sốt đến Ä‘âu. Nếu mẹ bị sốt do cương tức sữa thì sẽ không cần phải quá lo lắng. Äây là trưá»ng hợp đơn giản, mẹ tiến hành vắt sữa thừa, trưá»m lạnh bầu ngá»±c thì cÆ¡n sốt sẽ thuyên giảm ngay. Nhưng nếu mẹ thấy mình sốt kèm theo việc vùng sinh dục mưng má»§ hoặc là vết mổ sau sinh sưng tấy, có dấu hiệu nhiá»…m trùng thì sốt sau sinh có lẽ chỉ là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên cho những căn bệnh háºu sản nguy hiểm mà mẹ sắp phải đối mặt.
2. Khi nào thì mẹ bị sốt sau sinh cần đến gặp bác sÄ©?
Nếu mẹ chỉ bị sốt nhẹ, khoảng trên dưới 380C, cÆ¡n sốt kéo dài khoảng 2 ngày và dịu Ä‘i khi có những biện pháp can thiệp như trưá»m khăn hay uống nhiá»u nước, kèm theo Ä‘ó cÆ¡ thể không có những biến đổi rõ rệt thì mẹ có thể yên tâm: Mẹ sẽ chưa phải Ä‘i đến bác sÄ© vá»™i. Hãy cứ nghỉ ngÆ¡i ở nhà, kiên trì lau mát ngưá»i, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, mặc quần áo thoải mái, thoáng mát, cÆ¡n sốt sẽ mau chóng qua Ä‘i.
Uống nhiá»u nước có thể giúp mẹ làm dịu Ä‘i cÆ¡n sốt.
Ngược lại, nếu mẹ bị sốt cao, khoảng 39 đến 400C, sốt liên tục không giảm, kèm theo cÆ¡n sốt là những biểu hiện bất thưá»ng cá»§a cÆ¡ thể như mô tả dưới Ä‘ây thì mẹ cần láºp tức đến ngay bác sÄ© để được khám và Ä‘iá»u trị kịp thá»i, tránh những biến chứng nặng ná» vá» sau.
Mẹ sốt sau sinh do áp – xe vú
Hầu hết, các bà mẹ Ä‘á»u bị sốt sau sinh do việc cương tắc tuyến sữa gây ra. Thế nhưng, nếu ở tuyến vú xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trá»ng như vú cương, Ä‘au, Ä‘á», đầu vú nứt nẻ,… thì rất có thể bệnh sẽ tiến triển thành áp xe vú. Những dấu hiệu chính cá»§a áp xe vú là vùng vú căng to, sưng, Ä‘á», có chá»— ấn má»m, nếu chá»c dò có má»§. Áp xe vú nếu không được Ä‘iá»u trị hoặc Ä‘iá»u trị không Ä‘úng có thể gây biến chứng nguy hiểm, tháºm chí dẫn đến phải cắt bá» bầu ngá»±c, ảnh hưởng đến sức khá»e và thẩm mÄ© cá»§a mẹ.
Mẹ sốt sau sinh rất có thể là do áp – xe vú.
Mẹ sốt sau sinh do nhiá»…m khuẩn háºu sản
Má»™t trong các triệu trứng dá»… nháºn thấy nhất cá»§a nhiá»…m khuẩn háºu sản (nhiá»…m khuẩn xuất phát từ bá»™ pháºn sinh dục, xảy ra trong thá»i kỳ háºu sản) chính là sốt sau sinh.
- Nếu là nhiá»…m khuẩn ở tầng sinh môn, âm há»™, âm đạo thì mẹ sẽ sốt không cao, vết thương có biểu hiện sưng, Ä‘á», Ä‘au và mưng má»§.
- Nếu mẹ bị viêm niêm mạc tá» cung thì triệu chứng là sốt 38 - 38,5ºC sau khi sinh vài ba ngày, kèm theo mệt má»i, khó chịu, sản dịch ra nhiá»u, có mùi hôi, có thể lẫn cả máu và má»§.
- Bệnh lý viêm tá» cung và viêm quanh tá» cung sẽ khiến mẹ bị sốt sau khi sinh khoảng 8 - 10 ngày; sản dịch ra nhiá»u, có mùi hôi, tá» cung co lại cháºm, cổ tá» cung cÅ©ng cháºm Ä‘óng lại.
- Viêm phúc mạc tiểu khung biểu hiện ở cÆ¡n sốt tăng dần, từ 38 - 40ºC, mẹ cÅ©ng sẽ rét run, mệt má»i, lưỡi bẩn.
- Nếu mẹ bị nhiá»…m khuẩn huyết thì triệu chứng đầu tiên xuất hiện chính là sốt cao, kèm theo rét run, toàn thân mệt má»i, có dấu hiệu nhiá»…m trùng, khó thở, da vàng, môi khô, nước tiểu sẫm màu.
Sốt sau sinh do mẹ bị nhiá»…m khuẩn háºu sản.
Mẹ sốt sau sinh do nhiễm khuẩn vết mổ
Sốt là má»™t trong những dấu hiệu phổ biến nhất cá»§a nhiá»…m trùng sau khi mổ đẻ. Mặc dù sốt có thể xuất hiện vì nhiá»u lý do khác nhau, nhưng sốt cao và dai dẳng thưá»ng là dấu hiệu cá»§a nhiá»…m khuẩn vết mổ. Nếu nhiệt độ cÆ¡ thể tăng lên trên 38º C, kèm theo việc vết mổ sưng, có dịch tiết, tấy đỠquanh vết khâu thì mẹ sinh mổ cần đặc biệt lưu tâm và theo dõi cÆ¡ thể sát sao.
3. Phương pháp giúp mẹ phòng chống sốt sau sinh
CÅ©ng rất khó để mẹ có thể phòng tránh được tất cả các nguyên nhân gây ra sốt sau sinh, tuy nhiên, trong khả năng cá»§a mình, mẹ hãy thá»±c hiện các gợi ý dưới Ä‘ây để giảm nguy cÆ¡ sốt sau sinh xuống thấp nhất nhé!
- Cho bé bú Ä‘á»u đặn ngay sau khi sinh. Cho bé bú Ä‘úng tư thế, bú hết má»™t bên vú rồi má»›i chuyển sang bên vú kia. Nếu sữa quá căng mà bé bú không hết thì nên vắt bá». Như váºy sẽ tránh được việc căng tức sữa.
Cho bé bú Ä‘á»u đặn ngay sau khi sinh sẽ giúp mẹ tránh việc căng tức sữa.
- Tránh để đầu ti có những tổn thương như nứt nẻ hay trầy xước. Nên vệ sinh bầu ngá»±c sạch sẽ trước và sau khi cho bé bú. Làm váºy sẽ giảm nguy cÆ¡ mẹ bị viêm tuyến vụ.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ sau khi sinh. Äặc biệt là những mẹ bị rạch tầng sinh môn, việc vệ sinh vùng kín nên nhá» sá»± tư vấn và tuân theo chỉ dẫn cá»§a bác sÄ©. Như váºy, mẹ có thể phần nào tránh được nhiá»…m khuẩn háºu sản.
- Các mẹ sinh mổ nên vệ sinh vết mổ sạch sẽ, hạn chế Ä‘i lại, cÅ©ng như nên tuân thá»§ những hướng dẫn cá»§a bác sÄ© để tránh việc nhiá»…m khuẩn sau mổ xảy ra, ảnh hưởng tá»›i sức khá»e cá»§a cả mẹ và bé.
Kết: Vá»›i bài viết này, chắc hẳn mẹ Ä‘ã biết cách đối phó vá»›i việc sốt sau sinh rồi, phải không nào?