Chế độ chăm sóc đặc biệt cho sản phụ sinh mổ
Sinh con là quá trình vô cùng khó khăn đối vá»›i mẹ bầu, ảnh hưởng khá nhiá»u tá»›i sức khá»e và tâm lý mẹ bầu. Vá»›i mẹ bầu sinh mổ thì những ảnh hưởng này còn nặng ná» hÆ¡n nữa. Làm sao để cÆ¡ thể nhanh chóng hồi phục và khá»e mạnh không chỉ là mong muốn cá»§a mẹ bầu mà còn là mong muốn cá»§a cả gia Ä‘ình.
1. Vì sao sức khá»e mẹ bầu sinh mổ lại cần lưu ý hÆ¡n mẹ bầu sinh thưá»ng?
Trong má»™t buổi chia sẻ vá» vấn đỠsinh con vá»›i các mẹ bầu, bác sÄ© Lê Thị Thu Hà – Trưởng Khoa háºu sản Bệnh viện Từ DÅ© cho biết: Trong thá»±c tế, các bác sÄ© sản khoa luôn coi sinh mổ là má»™t cách bất đắc dÄ© đối vá»›i má»i thai phụ. Các bác sÄ© luôn phải đắn Ä‘o khi chỉ định sinh mổ trong trưá»ng hợp mẹ bầu không thể sinh thưá»ng hoặc có mong muốn được sinh mổ. Nguyên do là sinh mổ Ä‘em lại rất nhiá»u khó khăn cho mẹ bầu sau sinh, từ việc hồi phục cÆ¡ thể, đối mặt vá»›i những bệnh lí, biến chứng háºu sản hay là những khá»§ng hoảng vá» tâm lí mẹ bé có thể gặp phải. Sá»± phục hồi cÆ¡ thể sau sinh cá»§a mẹ bầu sinh mổ thưá»ng khá cháºm và gặp nhiá»u khó khăn hÆ¡n so vá»›i sinh thưá»ng. Quá trình sinh mổ mẹ bầu mất nhiá»u máu hÆ¡n, Ä‘i kèm vá»›i Ä‘ó là nguy cÆ¡ vá» nhiá»…m trùng vết mổ, nhiá»…m trùng háºu sản cÅ©ng tăng lên. Vì váºy, việc chăm sóc mẹ bầu sau sinh mổ thá»±c sá»± cần được lưu ý, tháºm chí hÆ¡n cả mẹ bầu sinh thưá»ng. Từ Ä‘ó, mẹ bé má»›i có thể nhanh chóng hồi phục cÆ¡ thể, đồng thá»i có sức khá»e tốt để có thể chăm sóc cho bé yêu cá»§a mình.
2. Những ảnh hưởng tâm lý
Không chỉ trong thá»i gian mang thai mẹ bầu dá»… có những khá»§ng hoảng vá» tâm lý, mà ngay cả trong quá trình sinh con hiện tượng này cÅ©ng dá»… xảy ra. Sinh mổ gây ra khá nhiá»u ảnh hưởng đến tình thần cho sản phụ. HÆ¡n hết là những sản phụ mong muốn được sinh thưá»ng nhưng bị chỉ định mổ. Äiá»u này có thể gây ra những tâm lý buồn chán, thất vá»ng cho mẹ bầu.
Dần dần, sá»± vui vẻ khi bên cạnh bé yêu làm cuá»™c sống cá»§a mẹ bé trởi nên tươi đẹp hÆ¡n, mẹ bé có thể vượt qua ngay được những tâm lý tiêu cá»±c sau sinh. Thế nhưng nhiá»u mẹ bầu sau sinh vẫn còn bị tâm lý Ä‘è nặng. Khi ấy, mẹ bé cần nhất là sá»± động viên cá»§a gia Ä‘ình. Và mẹ bé cÅ©ng đừng ngại nếu phải tìm đến sá»± giúp đỡ cá»§a các chuyên gia tâm lý nhé.
Bên cạnh bé yêu là thá»i gian tuyệt vá»i nhất.
3. Những ảnh hưởng vá» sức khá»e
Những ca sinh mổ không hỠđơn giản, nó ảnh hưởng khá nhiá»u tá»›i sức khá»e cá»§a sản phụ sau sinh. Váºy nên việc chăm sóc, phục hồi sức khá»e cho sản phụ sau khi sinh mổ phải luôn được coi trá»ng. Việc chăm sóc cho sản phụ không chỉ đến từ gia Ä‘ình mà chính sản phụ cÅ©ng phải để ý, lắng nghe cÆ¡ thể mình bởi vì biến chứng háºu sản không loại trừ bất kì ai.
Thông thưá»ng sau khi sinh, hai mẹ con sẽ ở lại bệnh viện khoảng 1 – 2 ngày để bác sÄ© theo dõi. Vá»›i trưá»ng hợp sinh mổ thì sản phụ thưá»ng phải theo dõi tại bệnh viện trong thá»i gian dài hÆ¡n, tháºm chí kéo dài đến vài tuần.
Nghỉ ngÆ¡i đầy đủ và ăn uống tẩm bổ sau phẫu thuáºt rất quan trá»ng. Äặc biệt sản phụ sinh mổ cần có nhiá»u há»— trợ cả vá» thể chất lẫn tinh thần. Nhiá»u vấn đỠnhư cho con bú mẹ, thiếu ngá»§ hay sá»± rối loạn ná»™i tiết trong cÆ¡ thể luôn là má»™t thá» thách lá»›n đối vá»›i ngay cả những ngưá»i phụ nữ khá»e mạnh và cứng rắn nhất.
4. Chăm sóc mẹ bầu sau sinh mổ trong 24 giỠđầu tiên
Sau sinh mổ, mẹ bé được chuyển đến phòng hồi sức để các bác sÄ© theo dõi trong khoảng vài giá». Thông thưá»ng, mẹ sẽ được ở cùng bé và chồng. Nhưng vá»›i những trưá»ng hợp có dấu hiệu biến chứng nguy hiểm thì sản phụ sẽ được cách ly để theo dõi sâu hÆ¡n. Sau khi được sá»± cho phép cá»§a bác sÄ©, mẹ và bé sẽ vá» phòng sau sinh cùng các sản phụ khác để tiếp tục theo dõi, nghỉ ngÆ¡i. Khi bác sÄ© đồng ý để mẹ cho bé bú thì mẹ hãy nhá» sá»± giúp đỡ cá»§a các y tá để có tư thế Ä‘úng, tránh làm ảnh hưởng đến vết mổ.
24 giỠđầu rất quan trá»ng vá»›i sá»± hồi phục cá»§a mẹ bé sau sinh.
Mẹ bé có thể gặp phải cảm giác nôn nao sau sinh trong khoảng 48 tiếng đầu. Äôi khi còn xuất hiện cảm giác ngứa ngáy râm ran khắp ngưá»i. , nhất là khi thuốc gây mê vẫn còn trong cÆ¡ thể. Mẹ bầu nên chia sẻ những cảm giác này vá»›i bác sÄ© theo dõi để có biện pháp phù hợp nhằm giảm bá»›t sá»± khó chịu.
Khi thuốc mê giảm dần trong cÆ¡ thể, mẹ bé sẽ có thể bắt đầu cảm nháºn được những cÆ¡n Ä‘au ở vết mổ. Nhiá»u mẹ sau sinh thưá»ng bị căng ngá»±c, âm đạo tiết nhiá»u dịch. Mẹ bé cÅ©ng đừng ngại ngần thông báo vá»›i bác sÄ© để có thể sá» dụng thuốc giảm Ä‘au khi cần thiết. Trong nhiá»u trưá»ng hợp, bác sÄ© sẽ sá» dụng phương pháp gây mê vào cá»™t sống. Khi áp dụng phương pháp này thì chất gây mê sẽ ở lại trong cÆ¡ thể lâu hÆ¡n, khoảng 12 – 24 tiếng sau khi mổ. Khi Ä‘ó, bác sÄ© có thể cân nhắc sá» dụng máy truyá»n chất giảm Ä‘au thẳng vào tÄ©nh mạch cá»§a bệnh nhân, tạo ra hiệu quả rất tốt. Loại máy này cÅ©ng có thể kiểm soát được lượng thuốc vào cÆ¡ thể nên mẹ bé có thể hoàn toàn yên tâm. Có những trưá»ng hợp sản phụ chịu đựng cÆ¡n Ä‘au quá lâu dẫn đến mất kiểm soát, ảnh hưởng nặng nỠđến việc chăm sóc bé sÆ¡ sinh và tâm lý cá»§a sản phụ. Bởi váºy, mẹ bé cần kịp thá»i thông báo biểu hiện trong cÆ¡ thể để bác sÄ© theo dõi kịp thá»i nắm bắt và có hướng xá» lý.
Vết mổ sẽ được kiểm tra thưá»ng xuyên để đỠphòng nhiá»…m trùng và biến chứng. Mẹ bé có thể cảm thấy tê Ä‘au, sưng ở quanh vết mổ, nếu ở mức độ nhẹ thì cÅ©ng không Ä‘áng lo. Bên cạnh Ä‘ó, mẹ bé sẽ được hướng dẫn cách giữ gìn vết mổ ổn định giúp vết mổ mau lành: khi ho, hắt hÆ¡i thì đặt tay nhẹ lên vết mổ, cố gắng giữ cố định quanh vết mổ; cách hít thở căng lồng ngá»±c, đẩy các chất Ä‘á»ng ra ngoài, tránh tình trạng viêm nhiá»…m.
Trong thá»i gian này, bác sÄ© cÅ©ng sẽ theo dõi sát sao đỠphòng hiện tượng nhiá»…m trùng xảy ra. Bên cạnh Ä‘ó, việc ăn uống và hoạt động tiêu hóa, bài tiết cÅ©ng được theo dõi chặt chẽ. Mẹ bé sẽ được y tá kiểm tra vết mổ, bụng, âm đạo vài giá» má»™t lần. Trong những ngày đầu mẹ bé sẽ ra nhiá»u sản dịch, hiện tượng này hoàn toàn bình thưá»ng, mẹ bé không cần phải quá lo lắng.
Bác sÄ© sẽ thưá»ng xuyên theo dõi sức khá»e cá»§a mẹ.
Mẹ bé nên nhá» chồng mát xa nhẹ nhàng vùng bàn chân và các ngón chân để tăng cưá»ng lưu thông máu, tạo cảm giác thư giãn. Nếu không cảm thấy quá Ä‘au đớn, mẹ bé nên Ä‘i lại cháºm rãi trong phòng nhá» sá»± giúp sức cá»§a ngưá»i nhà hoặc y tá. Sá»± di chuyển nhẹ nhàng này sẽ giúp máu huyết lưu thông, cÆ¡ thể nhanh chóng phục hồi hÆ¡n, hạn chế táo bón háºu sản. Má»™t số trưá»ng hợp sản phụ cảm thấy chân bị tê bì, mất cảm giác, cùng vá»›i cảm giác mất thăng bằng cÆ¡ thể nên khó có thể di chuyển má»™t cách dá»… dàng.
5. Lưu ý khi sản phụ di chuyển sau mổ
- Sản phụ cần có ngưá»i nhà hoặc y tá đỡ ngưá»i vì cÆ¡ thể còn yếu sau mổ.
- Sản phụ nên đặt má»™t chiếc gối lên vết mổ để có thể giữ ổn định cho vết mổ.
- Sản phụ nên hạn chế tối Ä‘a động tác cúi gáºp ngưá»i, nhìn sâu xuống dưới để tránh tác động tá»›i vết mổ. Mẹ bé chỉ nên giữ tư thế ngưá»i thẳng.
- Mẹ bé cÅ©ng nên bám vào thành giưá»ng, vịn vào tưá»ng, cá»a sổ ở những bước Ä‘i đầu tiên.
Sản phụ cần có y tá giúp việc táºp Ä‘i lại.
Thông thưá»ng sau khi sinh mổ khoảng 12 giá» thì sản phụ má»›i có thể được ăn. Tuy nhiên không ít trưá»ng hợp sản phụ bị đầy hÆ¡i, khó tiêu do hệ tiêu hóa chưa trở lại hoạt động bình thưá»ng. Việc Ä‘i lại sẽ rất tốt trong việc hạn chế tình trạng này.
Chăm sóc sản phụ sinh thưá»ng Ä‘ã khó, chăm sóc sản phụ sinh mổ lại càng khó hÆ¡n. Hi vá»ng những thông tin trong bài viết có thể giúp sản phụ và gia Ä‘ình biết cách chăm sóc sản phụ sinh mổ tốt nhất, từ Ä‘ó tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi để sản phụ có thể hồi phục má»™t cách nhanh chóng.